“Sanayiciyi Mısır’a Siz Gönderdiniz, Şimdi de Döndüğünde Cezalandırıyorsunuz”
Şefik Arman ile Sert Bir Ekonomi Röportajı
Türkiye’de tekstil, dikiş ipliği ve konfeksiyon yan sanayiinin yıllarca sahasında çalışmış, onlarca fabrikanın teknik servis süreçlerini yürütmüş, sektörün nabzını yerinde tutan bir isim:
Şefik Arman.
MÜSİAD’ın “Mısır’da üretip Türkiye’ye satan firmalara ek vergi getirilmeli” açıklaması kısa sürede tartışma yaratırken, Arman bu tartışmanın perde arkasını en açık ve en sert şekilde değerlendirdi.
Aşağıda, Arman’ın sözü sakınmayan açıklamalarıyla birebir röportajımız yer alıyor.
“Bu söylemler gerçekle bağdaşmıyor; sanayiciyi yıllarca Türkiye’de üretilemez hale getirdiniz.”
Soru: MÜSİAD’ın “bitmiş ürünlere ek vergi” çağrısı hakkında ne düşünüyorsunuz?
Şefik Arman:
“Bu söylemler sektörün gerçeğiyle bağdaşmıyor. Türkiye’de tekstil üreticisini yıllarca enerji fiyatlarıyla, işçilik maliyetleriyle, finansman sıkışıklığıyla boğdular. Sanayici adeta ‘Türkiye’de üretme’ diye zorlandı. Sonra insanlar çare olarak Mısır’a, Ürdün’e, Fas’a gitti. Şimdi o insanlara ‘Türkiye’ye ürün getiriyorsun, sana ek vergi koyacağım’ demek haksızlığın daniskasıdır. Bu düpedüz çifte cezalandırmadır.”
“Kimse keyfinden Mısır’a gitmedi! Herkes burada kalmak için yıllarca direndi.”
Soru: Yurt dışına giden firmalar eleştiriliyor. Sizce bu adil mi?
Şefik Arman:
“Kimse valizini toplayıp keyfinden gitmedi oraya. Yurt dışında fabrika kurmak çocuk oyuncağı değil. İnsanların yılların emeğini, birikimini bir başka ülkeye taşımak zorunda kalmasının tek sebebi Türkiye’de üretim maliyetlerinin kontrolden çıkmasıydı. Bugün onları suçlayanlar dün sesi çıkmayanlardır. Bugün ‘niye Mısır’da üretim yapıyorsun’ diyenler, dün üreticinin feryadını duymayanlardır.”
“Ek vergi getirirseniz olan Türk tüketicisine olur, fiyatları patlatırsınız.”
Soru: Ek vergi uygulanırsa nasıl bir tablo ortaya çıkar?
Şefik Arman:
“Açık söylüyorum: Bunun faturası vatandaşa çıkar. Türkiye’de üretim daha pahalı, Mısır’da üretim daha ucuz. Eğer Mısır’dan gelen ürüne vergi koyarsanız mağazalar maliyeti fiyatlara yansıtır. Fiyat arttı mı? Arttı. Kim ödeyecek? Türk tüketicisi. Bu mudur çözüm? Hayır. Bu, sorunu çözmez; fiyatları şişirir, rekabeti düşürür, sektörü daha da zora sokar.”
“Sorun Mısır değil! Sorun Türkiye’de üretimi imkânsız hale getiren yapısal maliyet yükü.”
Soru: Bu tartışmanın gerçek odağı nerede sizce?
Şefik Arman:
“Mısır’dan gelen ürüne kızmak, buzdağının ucuna öfkelenmektir. Sorun Mısır değil. Sorun Türkiye’de üreticiyi nefes alamaz hale getiren; enerji, işçilik ve finansman yüküdür. Bunu düzeltmeden hiçbir şey çözülmez. Sektör temsilcileri önce bu gerçekle yüzleşmeli. Üreticiyi bu noktaya getiren ülke içi maliyetleri görmezden gelip sadece ithalata vergi konuşmak, sorunu halının altına süpürmektir.”
“Ek vergiyle kimse güçlenmez; üretici de zayıflar, yurt dışındaki Türk yatırımcı da.”
Soru: Sizce çözüm ne?
Şefik Arman:
“Çözüm, bir tarafı döverek diğerini korumak değil. Türkiye’de üretim koşullarını düzeltmek zorundasınız. Enerjiyi ucuzlatırsınız, iş gücünü dengelersiniz, finansmana erişimi kolaylaştırırsınız, kur politikasını öngörülebilir hale getirirsiniz… O zaman insanlar zaten yurtdışına gitmez. Şimdi hem ‘Türkiye’de üret’ diyorsunuz hem de üretim yapamayanı Mısır’a sürüp sonra geri döndüğünde vergiyle tehdit ediyorsunuz. Bu akıl değil.”
“Sanayiciye sopa göstermek yerine; Türkiye’yi üretilebilir hale getirin.”
Arman son sözünü sert bir şekilde ifade ediyor:
“Sanayiciyi öcü gibi göstermekten vazgeçsinler. Türkiye üretilebilir bir ülke olmadan bu tartışma bitmez. Ek vergiyle sektör güçlenmez; ancak gücünü kaybeder. Ortak akıl gerekiyorsa bunu önce masanın başındakiler uygulamalı.”
Şefik Arman’ın sözleri, sektörün içinden yükselen en sert uyarılardan biri.
Tartışmanın merkezinde yalnızca dış üretim değil; Türkiye’de üretim yapmayı zorlaştıran derin ekonomik gerçekler var. Eğer bu gerçekler masaya yatırılmazsa, Mısır’da da üretim yapılsa Türkiye’de de, kaybeden yine Türk sanayicisi ve Türk tüketicisi olacak.
Kaynak/Ülke Postası.